Je wilt binnenkort een spreekbeurt over vleermuizen aan houden en bent op zoek naar ideeën, plaatjes? blader dan eens deze lijst met brochures door, hier vind je voldoende ideeen.
Zoogdieren
Vleermuizen kunnen vliegen net als vogels, maar het zijn wel zoogdieren. Net als alle zoogdieren hebben ze een harige vacht. Ze leggen geen eieren, maar baren hun kinderen. Het vrouwtje heeft melkklieren om de jongen te zogen. Ook hebben ze eerst melktanden en krijgen pas later hun echte gebit. Het zijn dus zoogdieren en dat is dan ook het enige dat ze gemeen hebben met muizen.
De vleermuis is dus een zoogdier; het is het enige zoogdier dat kan vliegen. Ze kunnen vliegen met behulp van vliezen tussen de vingers. Het geheel vormen de vleugels. De vleugel is een elastisch vel met spieren en bloedvaten.
De nek van een vleermuis is heel flexibel. Als de vleermuis hangt kan hij zijn kop zo draaien dat hij je kan aankijken.
Goede vliegers
Vleermuizen kunnen niet zo goed vliegen als vogels. Ze hebben ook andere vleugels. De vleugels van de vleermuis bestaan uit een dubbele laag vlieshuid met talrijke bloedvaten en zenuwen. De vleugels worden ondersteund door de vingers en de poten. De botten van de vingers zijn lang en lijken op de baleinen van een paraplu.
Het vlies is kaal en is in drie stukken verdeeld:
- Voorarmvlieghuid
- Armvlieghuid
- Staartvlies (niet bij alle soorten).
Sommige soorten vleermuizen hebben korte brede vleugels en vliegen niet erg snel, maar kunnen wel heel goed draaien in de lucht. Andere soorten hebben grote brede vleugels en kunnen snel vliegen maar niet zo goed draaien.
Als vleermuizen niet vliegen dan hangen ze aan hun achterpoten met opgevouwen vleugels. Zo slapen ze. De poten van een vleermuis zijn uitgerust met een blokkeersysteem. De poten gaan automatisch op slot zodat ze niet kunnen vallen. De duim gebruikt de vleermuis om te klimmen.
Men denkt dat een vleermuis ondersteboven hangt zodat hij makkelijk weg kan vliegen. Een vleermuis kan namelijk niet zo goed lopen, dus opstijgen zou dan een probleem kunnen zijn. Op deze manier hoeft hij zich alleen maar te laten vallen en z’n vleugels open te slaan om te kunnen vliegen.
Superoren
Vleermuizen zijn nachtdieren. De meeste zien niet erg goed, maar kunnen wel heel erg goed horen.
Als vleermuizen vliegen stoten ze ultrasone geluiden uit, die geluiden kaatsen tegen voorwerpen aan. De echo die terugkomt wordt opgevangen door de vleermuis. Daaraan kan hij precies horen waar de voorwerpen zijn, hoe groot ze zijn en wat het precies is. Dit heet echolocatie. Het voorwerp kan een huis of een persoon zijn maar ook een smakelijk mugje. Hij hoort dit pas op een paar meter afstand en moet dus snel reageren.
O de soorten paginas vind je voorbeelden van vleermuisgeluiden, zoals die met een batdetector hoordbaar zijn gemaakt. Hier een paar voorbeelden:
laatvlieger:
rosse vleermuis:
watervleermuis:
Een vleermuisjaar
Lente
De winterslaap is voorbij en op warme dagen in februari – maart kun je al vleermuizen zien vliegen. Ze blijven wel nog in de buurt van hun winterverblijf. In april- mei gaan ze naar hun zomerverblijf.
Zomer
Begin juni gaan de vrouwtjes samen naar een plek toe om kinderen te krijgen. Zo’n groep kan bestaan uit 20 tot honderden vrouwtjes vleermuizen. Ze krijgen meestal maar een kind en soms een tweeling. De mannetjes leven dan in kleine groepjes of alleen. Eind juni worden de jonge vleermuizen geboren en gaan alle vrouwtjes weer uit elkaar.
Herfst
In augustus gaan de mannetjes op zoek naar een leuk vrouwtje. De paartijd is begonnen. Het vrouwtje bewaart de zaadjes van het mannetje in haar baarmoeder tot na de winterslaap. In de herfst bereiden de vleermuizen zich voor op de winterslaap. Ze eten dan heel veel om lekker rond en vet te worden. Aan het eind van de herfst zoeken ze hun winterplaats op.
Winter
In de winter zijn er te weinig insecten om te eten daarom houden de vleermuizen een winterslaap. Deze duurt minstens 4 maanden. Soms worden ze wakker en vliegen dan wat. Voor de winterslaap zoeken ze een koude plek, waar het niet vriest. Tijdens de winterslaap daalt hun temperatuur van 37 graden tot de temperatuur in hun omgeving, dus zo’n 2-11 graden. Hun hartslag en ademhaling gaat dan heel langzaam. Vleermuizen in hun winterslaap bewegen niet meer en ze voelen koud aan, het lijkt wel of ze dood zijn.
Hoe wonen vleermuizen
Vleermuizen kunnen op verschillende op verschillende plekken wonen. Vleermuizen slapen overdag op vooral een rustige plek, zoals grotten, een verlaten huis, in een boom enz.
De meeste vleermuizen leven in groepen; sommige groepen zijn groot, andere klein. Je hebt ook soorten die alleen leven.
Bij sommige soorten leven de mannetjes en de vrouwtjes apart en komen ze alleen samen om te paren. Een kolonie van vleermuizen kan bestaan uit twintig maar ook uit miljoenen vleermuizen.
Soorten vleermuizen
Er zijn 925 soorten vleermuizen bekend. Je kunt ze verdelen in groothandvleugelige en kleinhandvleugelige vleermuizen.
|
Groothandvleugelig |
Kleinhandvleugelig |
|
166 soorten |
759 soorten |
|
Groot |
Klein |
|
Grote ogen |
Kleine ogen |
|
Klauw aan tweede vinger |
Alleen klauw aan de duim |
|
Vruchteneter |
Meestal insecteneter |
|
Komt alleen voor in de warme gebieden |
Komt voor over de hele wereld |
|
Minder goede echolocatie |
Zeer goede echolocatie |
|
Jongen hebben bij de geboorte de ogen open en hebben een vacht. |
Jongen zijn bij de geboorte naakt en hebben de ogen dicht. |
|
Meestal een vooruitstekende snuit (hond) |
Vaak een extra huidplooi in het oor en hebben een vreemde neus (varken). |
Enkele soorten vleermuizen die in Nederland voorkomen zijn:
Dwergvleermuis
Rosse vleermuis
Watervleermuis
Laatvlieger
Grootoorvleermuis
Baardvleermuis
En nog ongeveer tien andere soorten.
Vampier
Een vampier is geen eng monster, zoals velen denken. Een vampier is een kleine vleermuis van ongeveer 9 centimeter groot. Hij komt alleen voor in Zuid-Amerika. Hij maakt een klein sneetje in de huid van z’n prooi en likt dan een beetje bloed op. Het is dus niet Dracula of Batman.
Beschermd
Alle vleermuizen in Nederland zijn beschermd. Vleermuizen hebben weinig vijanden. De grootste vijand van de vleermuis is de mens. Oude gebouwen worden gesloopt of opgeknapt; daardoor verdwijnen veel plaatsen waar vleermuizen kunnen slapen. Ook het kappen van bomen maakt het erg moeilijk voor vleermuizen.